Konstytucyjna zasada praworządności i prawo do rzetelnego procesu determinują konieczność rozstrzygania każdej sprawy na podstawie takich dowodów, które w ramach systemu procesowego są prawem przewidziane bądź z nim niesprzeczne, a więc legalne.
Dwa sądy i dwa różne spojrzenia na prawo do rzetelnego procesu. W obu wypadkach przekonująco uzasadnione.
Głoszenie tezy, że samodzielność sędziego w interpretowaniu przepisów i rozstrzyganiu ludzkich spraw to bezprawie, wpisuje się w narrację, zgodnie z którą sędziowie mają służyć stanowiącej prawo władzy a nie ludziom
W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku w Państwowym Wydawnictwie Naukowym przygotowywano pierwszą po II wojnie światowej encyklopedię. Władze doszły do wniosku, że wydawnictwo prezentuje historię Polski w sposób tendencyjny.
Kto będzie teraz ustalał, co pozostaje w zgodzie z faktami a co jest im „wbrew”? Dobra wiadomość jest taka, że mimo zmiany ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, posiadanie, a nawet czytanie książek wciąż jeszcze jest legalne.
Sąd nie może udostępnić podejrzanemu i jego obrońcy dowodów z zeznań świadka, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia albo wolności świadka.Czy obawa taka zachodzi, decyduje arbitralnie prokurator,
Z twierdzeniem, że w ciągu ostatnich dwóch lat decyzje sędziów były inspirowane faktycznymi lub przewidywalnymi reakcjami mediów, takich jak gazety, telewizja lub radio, zgodziło się 37(19)% badanych.
Sędziowie muszą powstrzymywać się od komentowania postępowań oraz pracy adwokatów. Swoboda wypowiedzi adwokatów również ma swe ograniczenia, mające na celu zachowanie autorytetu i bezstronności wymiaru sprawiedliwości.
Przewidziana w Prawie o ustroju sądów powszechnych kara porządkowa pozbawienia wolności w nieproporcjonalny sposób narusza prawo do sądu, albowiem nie jest niezbędna dla realizacji celów, którym służy.
Bierność, oportunizm i zachowawczość po stronie odpowiedzialnych za stosowanie prawa to zjawisko niebezpieczne. Jak pisał Timothy David Snyder w „Dwudziestu przykazaniach wolnych ludzi”, trudno złamać państwo prawa bez wysługiwania się prawnikami.